Waarom ik gewichtsneutraal werk en wat het jou allemaal op kan leveren

Een aantal  jaar geleden opende ik mijn praktijk als gewichtsconsulent om mensen te helpen met afvallen. Al snel merkte ik dat de kleine stapjes die iemand gemaakt had, er niet meer toe deden zodra iemand op de weegschaal had gestaan. Helemaal als het resultaat tegenviel.

Het draaide uiteindelijk altijd weer om de kilo’s (en niet gek want we weten vaak niet beter) maar aan de slag gaan met waar het werkelijk ‘mis’ ging, met het onderliggende probleem, daar was daardoor geen ruimte voor.

Hielp ik mensen dus wel echt, droeg dit bij aan een blijvende verandering? Of was het een tijdelijke pleister op de wond? 

Daarbij raakte het me dat de focus op het gewicht zo’n invloed had op het zelfbeeld, zelfvertrouwen en eigenwaarde van mijn klanten en dat het juist zorgde voor een strijd met eten en zichzelf.

En dat gun ik niemand. Maar juist het tegenovergestelde.

Toen ik nog veel meer leerde over eetgedrag, de dieetcultuur waarin we leven en hoe je relatie met eten en jezelf allesbepalend is, besloot ik het over een andere boeg te gooien. Ook omdat ik erachter kwam dat ikzelf (onbedoeld) onderdeel uitmaakte van die vreselijke dieetcultuur, waarover later meer, en een verstoorde relatie met eten en jezelf alleen maar in de hand werkte.

Daarmee kom ik op de eerste 4 redenen waarom ik besloten heb gewichtsneutraal te werken.

Gewichtsneutraal houdt in dat de focus niet op jouw gewicht of omvang, het bereiken van een ‘gezond’ gewicht en gewichtsverlies ligt. Omdat dit niets zegt over jou en je gezondheid. We gaan dus ook niet op de weegschaal staan. Wat wel centraal staat is het ontwikkelen van een gezonde relatie met eten en jezelf, en het blijvend veranderen van je eetgedrag.

En dan nu naar de redenen om dit te doen:

1) Door gewichtscentraal te werken (waarbij iemands gewicht dus centraal staat) is er amper aandacht en ruimte voor het werkelijke, onderliggende probleem. Er wordt vaak compleet aan voorbij gegaan waardoor je ook niet tot een blijvende verandering komt. Als de focus op gewicht ligt kan je ook niet aan die gezonde relatie met eten en jezelf werken. Wat toch eigenlijk het ultieme doel zou moeten zijn in mijn ogen.

2) Bij 80-95% van de mensen die afgevallen zijn komt het verloren gewicht er gewoon weer aan. Bij 1/3 tot 2/3 van de mensen komt er meer gewicht bij dan eraf gegaan was. En daar zou mijn eerdere aanpak niet anders in zijn, terwijl ik mensen echt wil helpen.

3) De focus op je gewicht heeft een negatieve invloed op je lichaams- en zelfbeeld en is daarmee niet goed voor je welbevinden en zelfvertrouwen. Het getal op de weegschaal kan hiermee een obsessie worden en vaak is hoe je eruit ziet dan ook nooit goed genoeg. Vooral omdat de nadruk er zo op blijft liggen. Het kan je hele leven, en de rest van je leven zo in beslag nemen.

4) Het werkt een verstoorde relatie met eten in de hand en houdt het in stand. Het denken in dit eten is en goed en dat is slecht (wat het gevolg is van diëten) komt je relatie met eten niet ten goede. Ook voeding kan hiermee een obsessie worden. Ervoor zorgen dat je er de hele dag mee bezig bent. Dat je vindt dat je op moet letten, streng moet zijn. Je bang bent om aan te komen na bijvoorbeeld een feestje of etentje. Dat je niet meer kan genieten zonder schuldgevoel.

Het kan tot eetbuien leiden, het ervaren van eetdrang. Het zorgt ervoor dat je je lichaam gaat wantrouwen als het aangeeft honger te hebben. En anderzijds ga je ook over je grenzen heen als je lijf zegt: ik heb genoeg. Want als je dan een keer wel iets mag … En zo zit je in een vicieuze cirkel waar je niet meer uit lijkt te kunnen komen.

En wil ik daaraan bijdragen? NEE.

Daarnaast:

5) Maakt het mij ook gewoon niet uit hoeveel je weegt. Het interesseert me even bot gezegd niet. Want wat zegt het nou? In ieder geval niets over jou als persoon. Over je waarde en kwaliteiten. Over wie je als mens bent.

6) Je gewicht zegt ook niets over je gezondheid. Op de eerste plaats gaat gezondheid verder dan alleen je fysieke gezondheid (denk bijvoorbeeld ook aan je mentale gezondheid). En daarnaast is gezondheid een complex geheel van verschillende factoren. Het is daarom erg lastig vast te stellen waar het hem nu precies in zit dat iemand bijvoorbeeld een bepaalde aandoening of ziekte heeft.

Ook blijkt uit diverse wetenschappelijke onderzoeken die de laatste jaren gedaan zijn, dat gewicht helemaal niet zo’n goede graadmeter is voor fysieke gezondheid dan eerder verondersteld werd.

En de BMI kunnen we sowieso in de prullenbak gooien want deze is nooit bedoeld als maat om iets te kunnen zeggen over individuen en gezondheid. Hij is ontwikkeld door een astronoom en statisticus(!) die groepen witte mannen bestudeerde. Het houdt geen rekening met geslacht, etniciteit, leeftijd, lichaamsbouw en –samenstelling, vetverdeling of hoe spiermassa verandert met de leeftijd. En de classificaties ‘normaal’ gewicht, ’overgewicht’ enzovoort zijn grotendeels willekeurig! BMI is dus erg overschat.

7) Jojoën vergroot juist de kans op hart- en vaatziekten in vergelijking tot het hebben van een stabiel gewicht. Ook als dit ‘overgewicht’ is. Lijnen heeft een averechts effect: het vertraagt de stofwisseling, brengt je honger- en verzadigingshormonen uit balans, het leidt tot gewichtsschommelingen, verstoord eetgedrag en een obsessie met eten (reden 4), een negatief zelf- en lichaamsbeeld (reden 3) en neerslachtigheid en dat is weer die mentale gezondheid die bij reden 6 al even werd aangehaald. Lijnen en diëten brengt veel stress met zich mee en laat stress nu juist niet goed zijn voor je gezondheid en het hormoon cortisol vetopslag stimuleren.

8) Je gewicht zegt ook niets over hoe gezond jij je gedraagt. Een dikker iemand kan prima gezonder zijn dan een dunner persoon. Omdat hij/zij voldoende groente en fruit eet, niet rookt, matig is met alcohol, voldoende beweegt en slaapt en zijn/haar stress reduceert bijvoorbeeld. En het vroegtijdig overlijdensrisico neemt bij 1 gezonde gewoonte al af.

Richt je je op afvallen omdat je aan je gezondheid wil werken, dan sla je de plank misschien wel volledig mis. Want 1 je gewicht zegt niets over je gezondheid, 2 80-95% komt na een afvalpoging ook weer aan. Waartoe wel iedereen in staat is, is om te werken aan gezonde gewoontes, los van maat en gewicht, op een manier die bij hem of haar past. 3 door alleen te focussen op dat getal op de weegschaal vindt er vaak geen blijvende gedragsverandering plaats, oftewel er wordt niet gewerkt aan dat gezondheidsgedrag waarvan wél bewezen is dat het bijdraagt aan je gezondheid. Je hoeft dus niet per sé af te vallen om gezonder te worden.

9) Het leven is niet maakbaar. Een ‘slank’ lijf is niet voor iedereen haalbaar en dat is oké. Lichamen komen in allerlei vormen en maten. Je hebt daarbij heel weinig controle op je gewicht. Je lichaam trekt altijd aan het langste eind. Of je dat nu wil of niet. Of je nu hoog of laag springt. En daarbij: je hoeft aan niemand verantwoordelijkheid af te leggen over hoe je eet, of dit ‘gezond’ is en of je gezond leeft.

10) Jouw gewicht zegt niets over je relatie met eten. Hoe jij omgaat met eten. Een slank persoon kan dan wel dun zijn maar misschien een hartstikke verstoorde relatie met eten hebben. Diegene kan de hele dag door calorieën aan het tellen zijn of eetbuien hebben. Veel te weinig eten en hongersignalen negeren uit angst om aan te komen. Gelegenheden met eten uit de weg gaan. Of emotioneel eetgedrag vertonen omdat hij of zij niet goed weet hoe op een effectieve manier met emoties om te gaan. Een dikker persoon kan daarentegen prima een gezonde relatie met eten hebben.

11) Jouw gewicht zegt niet over de relatie met jezelf. Of je jezelf goed genoeg vindt. Niet tevreden zijn met je lijf komt net zo goed bij dunne vrouwen voor. Het zegt ook niets over of je jezelf respecteert en accepteert. Over de mate van zelfcompassie terwijl dit zo belangrijk is en hier bij heel veel mensen nog veel te winnen valt.

12) Het zegt niets over hoe goed jij voor jezelf zorgt terwijl zelfzorg superbelangrijk is. Of jij luistert en handelt naar je behoeftes. De balans tussen alles wat moet en waar jij voldoening uithaalt voor jou oké is. Of je op een effectieve manier om kunt gaan met je emoties en gedachtes. Of je daarin weerbaar bent. Over of je een gelukkig leven leidt. En daar zou het uiteindelijk om moeten gaan, nietwaar? I.p.v. steeds maar weer bezig zijn met wat je wel of niet mag eten, je gewicht en hoe je eruit ziet.

13) Ik wil geen onderdeel meer uitmaken van de dieetcultuur waarin we leven en de dieetindustrie die jaarlijks wereldwijd miljarden verdient aan de onzekerheid van mensen. De dieetcultuur die jou en mij het gevoel geven niet goed genoeg te zijn als je niet voldoet aan het heersende schoonheids/
slankheidsideaal. Dat je dan iets aan jezelf zou moeten veranderen. Dat er dan iets mis met je is.

Alsof je er dan pas toe doet. Je dan wel die ene baan kan krijgen (en helaas zijn er ook situaties bekend van mensen die afgewezen worden vanwege hun gewicht of omvang). Denk ook aan de daarmee samenhangende gewichtsstigma’s. Dat je lui en lelijk bent als je dik bent. Je niet gezond bent of geen discipline hebt. Dat je niet fit bent. Dat je eerst maar eens af moet vallen voordat je de juiste zorg krijgt, zoals een operatie.

De dieetcultuur raakt ons allemaal. Of je nu dik bent of dun. Want ook veel dunne mensen voelen de druk om hun gewicht en lichaam te behouden. Te eten en bewegen zoals ‘dat hoort’.

Lees hier meer over de dieetcultuur en hoe je deze kunt herkennen.

14) Je bent al goed zoals je bent! Ongeacht je gewicht. Dus laten we ons gewicht alsjeblieft los gaan koppelen, los gaan zien van onze identiteit en eigenwaarde. Van of we ertoe doen of niet. Los gaan koppelen van geluk of gelukkig kunnen zijn. Laat je gewicht niet langer je leven beïnvloeden of ‘on hold’ zetten. Denk aan de welbekende uitspraak ‘Maar als ik afgevallen ben dan ….’.

Verstop je niet langer. Laat je gewicht je er niet van weerhouden die dingen te doen die je graag wilt doen. Je ervan weerhouden je kwaliteiten te tonen. Op je werk bijvoorbeeld. Start met leven en stop met diëten. Stap uit die dieetcultuur, herstel en werk aan je relatie met eten en jezelf en word weer gelukkig!

Ruil dat gevoel van steeds weer falen, niet goed genoeg zijn in voor een betekenisvol leven en een superfijne relatie met eten én jezelf!

Wil jij daar graag de eerste stappen in zetten? Vraag mijn gratis e-book ‘Nooit meer op dieet – Werk aan een gezonde relatie met eten en jezelf’ aan. Of kijk voor persoonlijke begeleiding naar mijn traject. Geef jezelf 4 maanden om te gaan ontdekken wat werken aan een gezonde relatie met eten en jezelf wel allemaal niet op kan leveren. En dat is een hoop! Zoals de Amerikanen zouden zeggen het zou zomaar eens ‘life changing’ kunnen zijn. Echt.